Praktische tips om slim om te gaan met uw vermogen en testament

Erfbelasting: voor veel mensen een onderwerp dat liever zo lang mogelijk wordt uitgesteld. Toch loont het om tijdig stil te staan bij de gevolgen van een erfenis. Wie niets regelt, laat het lot – en de Belastingdienst – grotendeels bepalen. Wie vooruitdenkt, kan echter op legale wijze aanzienlijk besparen op erfbelasting. In deze column bespreek ik enkele veelgebruikte mogelijkheden. De bedragen die ik noem, zijn van toepassing in dit kalenderjaar (2025).

Maak gebruik van vrijstellingen
Iedere erfgenaam heeft recht op een wettelijke vrijstelling. Zo geldt voor de partner een ruime vrijstelling van € 804.698. Kinderen én kleinkinderen hebben recht op € 25.490 en voor goede doelen (ANBI’s) kan zelfs volledige vrijstelling gelden. Het lijkt een open deur, maar inzicht in deze vrijstellingen maakt duidelijk dat spreiding van vermogen over meerdere erfgenamen vaak voordelig is. Een erfenis die uitsluitend naar één persoon gaat, kan leiden tot hoge belastingdruk, terwijl verdeling over meerdere erfgenamen vaak belasting bespaart.

Schenken bij leven
Een van de meest effectieve manieren om erfbelasting te verminderen, is het benutten van de jaarlijkse schenkingsvrijstellingen. Ouders mogen jaarlijks belastingvrij een bedrag schenken aan hun kinderen (2025: € 6.713 per kind). Aan kleinkinderen mag € 2.690 belastingvrij worden geschonken. Door gedurende het leven structureel te schenken, vermindert de uiteindelijke nalatenschap en dus de erfbelasting.

Daarnaast kan het interessant zijn om tijdens leven in de eerste tariefschijf van 10% te schenken aan de kinderen, om bij overlijden geen erfbelasting in de 20% tariefschijf te betalen, dat levert een voordeel van 10% op.
Let wel: schenken moet passen bij de eigen financiële situatie. Niemand wil zichzelf tekortdoen op latere leeftijd.

Grote eenmalige schenkingen
Naast de jaarlijkse vrijstellingen bestaan er bijzondere eenmalige schenkingsvrijstellingen. Zo mogen ouders hun kinderen tussen de 18 en 40 jaar eenmalig € 32.195 belastingvrij schenken voor een vrij besteedbaar doel. Voor een dure studie geldt een hogere vrijstelling (€ 67.064). Dit kan een substantiële besparing opleveren, zeker als beide ouders schenken.

Legaten en goede doelen
Wie iets nalaat aan een goed doel dat is aangemerkt als ANBI (Algemeen Nut Beogende Instelling), kan dat doen zonder erfbelasting. Voor veel mensen is dit een aantrekkelijk alternatief: het bedrag komt volledig ten goede aan het doel, zonder dat de fiscus meedeelt. Ook kan een goed doel als “legataris” worden aangewezen, waardoor andere erfgenamen minder erfbelasting betalen doordat de totale nalatenschap kleiner wordt.

Slimme keuzes in de testamentaire verdeling
Met een testament kan veel worden geregeld. Denk bijvoorbeeld aan een zogenoemd afvullegaat, waarbij de langstlevende partner en de kinderen op een fiscaal gunstige manier erven.

Een voorbeeld. Stel: de heer en mevrouw Jansen hebben een gezamenlijk vermogen van € 500.000 en laten beiden een testament maken. Ze willen regelen dat bij het overlijden van de eerste van hen, geen erfbelasting betaald hoeft te worden. Dit kan door in het testament een zogenoemd ‘afvullegaat’ op te nemen. Dit is een bepaling die ervoor zorgt dat de langstlevende de vrijstelling van € 804.698 volledig kan benutten. De vorderingen van de kinderen worden verminderd en de vrijstelling van de langstlevende wordt “afgevuld”. Want de gehele erfenis blijft toch bij de langstlevende, dus waarom zou je dan nu al belasting betalen?

De rol van de notaris
Het klinkt eenvoudig: een beetje schenken hier, een testamentje daar. Toch is de praktijk vaak complexer. Schenkingen kunnen invloed hebben op de legitieme portie van kinderen of op het recht op toeslagen. Testamenten kunnen fiscale voordelen opleveren, maar ook ongewenste gevolgen hebben als de situatie verandert (denk aan een tweede huwelijk of samengestelde gezinnen). Een goed advies, afgestemd op persoonlijke omstandigheden, is daarom essentieel.

Conclusie
Erfbelasting volledig vermijden is zelden mogelijk, maar met doordachte planning kan de rekening aanzienlijk worden verlaagd. Wie zijn nalatenschap bewust plant, regelt niet alleen een financiële besparing, maar ook rust voor zichzelf en duidelijkheid voor zijn erfgenamen. En dát is vaak nog belangrijker dan de belastingbesparing zelf.

Afspraak maken?
Wil je hierover meer weten, dan kun je een afspraak maken met één van de (kandidaat-)notarissen van ons kantoor. Voor verdere informatie of voor het maken van een afspraak kun je contact opnemen met Vechtstede Notarissen via @Dalfsen 0529 – 43 17 42. @Hardenberg 0523 – 26 19 41 @Zwolle 038-421 58 76

Marianne Knol

Vechtstede Notarissen
Hardenberg / Tel. 0523 – 261 941
Dalfsen / Tel. 0529 – 431 742
Zwolle / Tel. 038 – 421 58 76
info@vechtstede.com
www.vechtstede.com